NGUYÊN NHÂN VÀ BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC BƠ BOOTH KHÔNG ĐẬU TRÁI HOẶC RỤNG TRÁI NHIỀU

Bơ Booth là loại bơ có quả dạng hình tròn và phần thịt bơ có màu vàng bắt mắt. Đây là loại bơ rất dẻo và có mùi thơm đặc trưng. Bơ Booth xuất hiện ở nước ta từ hơn 10 năm trước và được trồng ở nhiều nơi như Tây Nguyên, Đồng Bằng sông Cửu Long và miền Đông Nam Bộ. Trong đó, bơ booth được trồng ở Tây Nguyên đạt năng suất cao và có chất lượng tốt nhất nhờ điều kiện thổ dưỡng thuận lợi như hàm lượng chất dinh dưỡng cao của đất đỏ bazan và khả năng thoát nước tốt. Tuy nhiên, cũng không tránh khỏi có nhiều vụ bơ Booth mất mùa. Để giảm tình trạng này, bà con cần tìm hiểu nguyên nhân và có hướng khắc phục phù hợp.

Nguyên nhân bơ Booth đậu trái kém

Bơ Booth ra hoa

Đầu tiên là yếu tố thời tiết: Đây được xem là yếu tố hàng đầu làm cho bơ Booth nói riêng và các giống bơ khác nói chung ra bông ít hoặc không ra bông.

Tiếp đến là tình trạng mưa trái mùa: Hiện tượng này là nguyên nhân làm gián đoạn sự phân hóa mầm hoa, cây chỉ ra nhiều chồi lá, không hình thành được chồi bông, ngoài ra mưa trái mùa đúng thời điểm cây đang nở hoa thì sẽ làm giảm tỷ lệ thụ phấn, nếu thụ phấn được thì cũng rất dễ bị rụng trái non.

Bên cạnh đó, nắng hạn, gió mạnh, các đợt rét đậm, rét hại, sương muối…, được gọi chung là các hình thức bất thường hoặc quá khắc nghiệt của thời tiết cũng sẽ làm cho quá trình thụ phấn bị ảnh hưởng rất nhiều. Ví dụ như gió mạnh làm rụng bông, nắng hạn làm bông không nở được,… Bên cạnh đó, thời tiết khắc nghiệt cũng làm cản trở các loài côn trùng có ích thực hiện công việc thụ phấn cho hoa như ong, bướm, kiến…

Ngoài ra, các nhà vườn ở Đắk Lắk cho biết, do bơ Booth có xuất xứ từ nước ngoài, giống bơ này rất “mẫn cảm” với sự thay đổi của thời tiết. Bơ thường ra hoa, đậu quả vào tháng ba, tháng tư, thời gian này Đắk Lắk đang trong mùa khô nên cây bơ không đủ nước để sinh trưởng. Khi mùa mưa đến, cây bất ngờ tiếp nhận một lượng lớn nước khiến cây bị “sốc nhiệt” gây nên hiện tượng rụng hoa, quả hàng loạt.

Thêm vào đó, các yếu tố khác cũng ảnh hưởng tới năng suất của bơ Booth bao gồm:

Yếu tố chăm sóc: việc chăm sóc cây không đúng cách cũng dẫn đến tình trạng bơ đậu trái kém.

Tưới nước: khi bà con tưới nước cho cây quá nhiều vào mùa khô (mùa cây ra hoa) cũng làm cho cây không có đủ thời gian khô hạn để phân hóa mầm hoa, kết quả là cây chỉ ra nhiều chồi lá, ít hoa, thậm chí không ra chùm hoa nào.

Bón phân: phân bón cũng ảnh hưởng nhiều đến quá trình ra hoa đậu quả của cây, nếu bà con bón quá nhiều phân vào mùa khô, kèm theo đủ nước, cây sẽ ưu tiên phát triển cành lá, không phát triển bông. Ngoài ra, trong giai đoạn cây đang thụ phấn, đậu trái, nếu bà con bón phân sẽ làm cho cây dễ bị rụng bông và rụng trái non.

Phun thuốc bảo vệ thực vật: khi cây đang trong giai đoạn trổ bông, thụ phấn, cây rất mẫn cảm với các tác động từ bên ngoài. Nếu bà con dùng thuốc bảo vệ thực vật vào lúc này sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến việc thụ phấn và đậu trái của cây.

Các yếu tố khác như dịch bệnh, côn trùng, cũng gây ra ảnh hưởng cho quá trình ra hoa và thụ phấn của cây nhưng không quá nhiều, do giai đoạn cây ra hoa thường rơi vào mùa khô, giai đoạn này côn trùng và các loại nấm bệnh thường không phát triển nhiều.

Yếu tố đặc tính sinh học của giống: như bà con đã biết, bơ Booth có hoa thuộc nhóm B. Nhóm này thường nở vào buổi sáng và kết thúc vào buổi trưa. Nhụy đạt trạng thái thụ phấn tốt nhất vào buổi chiều, nhưng lúc này phấn không còn nữa. Vì vậy, nếu bà con trồng thuần một giống bơ trên cả vườn thì tỷ lệ đậu trái sẽ kém.

Nguyên nhân bơ Booth rụng trái nhiều

Bơ Booth rụng trái non

Tương tự như hiện tượng đậu trái kém, tình trạng bơ Booth đậu trái nhưng sau đó rụng nhiều, kể cả khi trái đã lớn cũng chủ yếu do các yếu tố như thời tiết, chăm sóc, côn trùng dịch bệnh và đặc tính của giống. Cụ thể như sau:

Yếu tố thời tiết:

Nếu xảy ra tình trạng mưa nhiều, mưa trái vụ sẽ làm cho cây dư thừa nước, cây sẽ ưu tiên phát triển cành lá, tỷ lệ trái sẽ giảm nhiều.

Gió mạnh, sương muối, nắng hạn kéo dài… cũng làm cho trái non dễ rụng, tình trạng này chỉ giảm dần khi quả đạt đến kích thước bằng trái trứng gà trở lên.

Yếu tố chăm sóc:

Việc bón phân không cân đối: như bón thiếu các chất Kali, Kẽm, Boron… sẽ làm cho trái cũng dễ bị rụng.

Tưới nước sớm và quá nhiều: khi cây đậu trái, bà con có thể bắt đầu tưới nước cho cây. Tuy nhiên phải lưu ý lượng nước cần tưới, nếu bà con tưới quá nhiều nước, cây bị dư nước cũng làm cho bơ dễ rụng, đồng thời khi gặp mưa, cây được cung cấp đủ nước và chất dinh dưỡng thì sẽ ưu tiên phát triển cành lá hơn phát triển quả.

Yếu tố côn trùng dịch bệnh

Bọ xít muỗi, các loại côn trùng chích hút thường sẽ tấn công vào đọt non, trái non, cuống trái… làm cho khả năng giữ trái giảm đi rất nhiều, lượng quả non sẽ rụng rất nhiều, nếu không rụng thì vết chích cũng là nơi lý tưởng để các loại nấm bệnh tấn công.

Nấm bệnh: Đặc biệt là các loại nấm hồng, thán thư, nấm phytophthora… Thường làm cho trái bị dị dạng, hỏng vỏ, hỏng cuống, nếu gặp mưa nhiều thì thường lây lan mạnh và làm cho quả rụng nhiều.

Yếu tố đặc tính sinh học của cây: ngoài các nguyên nhân kể trên thì việc rụng trái còn liên quan đến yếu tố sinh học của cây, thường được gọi là “rụng trái sinh lý”. Cây sẽ tự cân đối lượng trái vừa với khả năng dinh dưỡng được cung cấp, cây quá nhỏ mà đậu quá nhiều trái thì tình trạng rụng sinh lý sẽ diễn ra quy mô hơn. Tình trạng này thường kéo dài trong vòng 1 tháng và chỉ dừng lại khi lượng quả đủ với khả năng của cây.

Các biện pháp khắc phục bơ Booth không đậu trái hoặc rụng trái nhiều

Từ các nguyên nhân kể trên, chung tôi đưa ra một số cách khắc phục tình trạng cây không đậu trái hoặc trái non rụng nhiều như sau:

Biện pháp khắc phục bơ Booth không đậu trái

Bà con nên cung cấp vừa đủ nước cho cây trước và sau giai đoạn ra hoa. Không nên tưới quá nhiều. Tốt nhất nên cắt nước trước và sau khi cây ra hoa ít nhất 1 tháng.

Những năm gần đây tình trạng mưa trái mùa xảy ra rất thường xuyên, vì thế bà con cần có các biện pháp phủ gốc, che chắn để giảm thiểu tình trạng dư thừa nước, giúp cây có đủ thời gian khô hạn để phân hóa mầm hoa.

Bà con cũng lưu ý bón phân cân đối cho cây, không bón vào thời điểm cây đang ra hoa. Khi cây đã đậu trái thì bón đủ các chất cần thiết để tăng tỷ lệ giữ trái như Canxi, Boron, Kali, Kẽm…

Bà con cũng cần trồng xen kẽ các giống bơ có nhóm hoa A và B nhằm tăng tối đa tỷ lệ thụ phấn.

Việc sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật cũng nên chú ý sử dụng đúng thời điểm, không nên phun vào giai đoạn cây đang ra hoa, vì như vậy, vừa làm cho cây bị “stress”, vừa xua đuổi mất các loại côn trùng có lợi cho việc thụ phấn như ong, bướm, kiến…

Thường cây bơ ghép, sẽ ra đợt bói đầu tiên sau 2-3 năm. Tuy nhiên, bà con nên lượng sức của cây để quyết định số lượng trái nên giữ. Đối với cây còn nhỏ, tốt nhất bà con nên bỏ bông, hoặc giữ lại số lượng trái vừa đủ với khả năng của cây. Điều này sẽ giúp cho cây đủ khả năng nuôi trái vào vụ sau, giảm tình trạng rụng trái sinh lý.

Giai đoạn quả non thậm chí cho đến khi thu hoạch, bà con nên sử dụng các thuốc diệt côn trùng chích hút, các thuốc trị nấm định kỳ. Như vậy sẽ giúp quả đẹp hơn, đồng thời giảm thiểu khả năng rụng trái do hỏng cuống, nhiễm nấm. Ngoài ra, bà con cũng nên cân nhắc việc sử dụng các loại túi bọc quả, vừa giảm được chi phí thuốc bảo vệ thực vật vừa giúp sản phẩm sạch hơn.

Như vậy, chúng tôi vừa chia sẻ với bà con một số kinh nghiệm giúp cho bơ Booth giảm được tình trạng rụng trái non, đậu trái kém hoặc không có bông. Để cây đạt năng suất cao, bà con tham khảo thêm bài viết: Nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng cây bơ phát triển tốt nhưng không ra hoa. Chúc bà con có những vụ mùa bội thu!

Nguồn: VTNN Bích Trâm Tổng hợp