KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY TRÁM ĐEN

Ở nước ta, cây trám đen thường mọc tự nhiên ở các khu rừng nhiệt đới, lá rộng thường xanh. Phân bố rải rác từ các tỉnh vùng núi phía Bắc đến miền Trung và khu vực Tây Nguyên. Hiện nay trám đen là loại cây được rất nhiều người lựa chọn để gây trồng trong vườn hộ quanh nhà và quanh vườn để lấy quả. Vậy kỹ thuật trồng và chăm sóc cây trám đen có khó không? Hãy cùng tiếp tục tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Đặc điểm cây trám đen

Đặc điểm cây trám đen

Cây trám đen còn có tên khác là Bùi, Co mác bây (Tày, Nùng). Tên khoa học của chúng là Canarium tramdenum Dai & Yakovl. Họ: Trám (Burseraceae). Trám đen thuộc loại cây gỗ lớn, cao trung bình từ 25 - 30 m, đường kính ngang ngực có thể tới 90cm hoặc hơn.

Thân cây thẳng, gốc hơi có múi, phân cành khá cao khi mọc ở rừng tự nhiên, nếu mọc ngoài bìa rừng hoặc ở những nơi trống  thì cây sẽ phân cành khá sớm. Quả khi non sẽ có màu xanh nhạt, khi chín có màu tím đen, thịt màu hồng thẫm, mỗi quả có một hạt.

Kỹ thuật trồng cây trám đen

Kỹ thuật trồng trám đen

- Chọn đất và nơi trồng

Trám đen có thể trồng ở những nơi có độ cao trung bình dưới 800m so với mực nước biển. Tuy nhiên thích hợp nhất là độ cao dưới 400 m. Có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng tầng dày (độ sâu tầng đất > 80 cm), giàu mùn, ẩm thường xuyên và khả năng thoát nước. Thích hợp nhất là các loại đất sét hoặc sét pha, đất dốc tụ hoặc đất bồi tụ, đất phù sa ven sông… không nên trồng loại cây này trên đỉnh đồi, độ dốc lưu ý không quá 30 độ.

- Thời vụ trồng

Thời vụ trồng trám đen ở khu vực vùng núi phía Bắc thích hợp nhất là vụ xuân – hè (từ tháng 2 – 4) hoặc vụ hè – thu (từ tháng 6 – 8), đối với những tỉnh miền Trung nên trồng vào vụ thu thu – đông ( từ tháng 8 – 12), còn đối với các tỉnh Tây Nguyên và Nam bộ trồng vào vụ hè – thu (từ tháng 6 – 9), khi đất đủ ẩm và có mưa thường xuyên, nên chọn những ngày râm mát hoặc mưa nhỏ để trồng.

- Phương thức và mật độ trồng

Phương thức trồng trám đen

Theo kết quả của một số công trình nghiên cứu cho thấy cây trám đen có thể trồng theo 3 phương thức chính sau:

• Trồng tập trung thuần loài

Đây là phương thức trồng đã được áp dụng ở một số địa phương như Hòa Bình, Bắc Giang và Thanh Hóa. Có thể trồng trám đen thuần loài trên đất trống có cây phù trợ hoặc không có đều được. Mật độ trồng nên đạt khoảng 1.600 cây/ha (3 x 2m). Cây giống áp dụng cho phương thức trồng này có thể là cây gieo từ hạt hoặc cây ghép.

• Trồng rừng hỗn loài

Đây là phương thức trồng trám đen phổ biến ở một số tỉnh vùng núi phía Bắc. Theo đó thì cây trám đen sẽ được trồng với các loài cây lá rộng bản địa khác như lim xanh, trám trắng, chẹo, gội nếp, gội trắng… thường là 1.600 cây/ha (3 x 2 m), tỷ lệ trồng giữa các loài khác với trám đen là như nhau. Ngoài ra, có thể trồng trám đen hỗn loài trong khu rừng thứ sinh nghèo kiệt, hoặc trảng cây bụi dày sau nương rẫy; mật độ trồng tốt nhất thường là 500 cây/ha (5 x 4 m). Cây giống áp dụng cho phương thức này thường là cây con được gieo từ hạt.

• Trồng cây phân tán hay nông lâm kết hợp

Đây là phương thức phổ biến được trồng ở các tỉnh Trung du vùng núi phía Bắc và Bắc Trung bộ, nhất là trong các chương trình khuyến lâm của Bộ Nông nghiệp và PTNT trong giai đoạn 2001 - 2012. Mỗi gia đình có thể trồng trám đen vài chục cây, và nhiều nhất không vượt quá 100 cây trên nương rẫy theo phương thức nông lâm kết hợp.

Cây con dùng để trồng phân tán trước đây đều trồng bằng cây con được gieo từ hạt. Tuy nhiên trong khoảng những năm gần đây chủ yếu trồng cây trám đen bằng cây ghép. Mật độ trồng cây ghép thường đảm bảo 500 cây/ha (5 x 4 m).

- Xử lý thực bì

Trồng và chăm sóc cây trám đen

Đối với phương thức trồng phân tán trong các vườn hộ, vườn rừng hay ở xung quanh nhà thường thực bì rất ít hoặc không có, do vậy chỉ cần xử lý cục bộ xung quanh vị trí cuốc hố.

Đối với các trạng thái rừng thứ sinh nghèo kiệt, hoặc trảng cây bụi thực bì khá dày thì cần xử lý theo băng (rạch) chạy song song với đường đồng mức, băng (rạch), chặt rộng 2m, băng chừa rộng 3m, tiến hành chặt toàn bộ cây bụi thảm tươi trên băng (rạch) và chỉ để lại những cây gỗ từ 6cm trở lên và những cây tái sinh mang giá trị kể cả cây gỗ và cây lâm sản ngoài gỗ. Công việc này phải thực hiện trước khi tiến hành trồng rừng ít nhất là 1 tháng.

- Làm đất

Làm đất theo phương thức cục bộ, sử dụng dụng cụ chuyên dụng để đào hố thủ công, kích thước hố là: 40 x 40 x 40 cm hoặc 60 x 60 x 50 cm tùy theo đặc điểm mỗi nơi trồng rừng, ở nơi đất tốt, bón lót ít phân hữu cơ cuốc hố kích thước nhỏ; nơi đất xấu, nhiều sỏi đá cần bón nhiều phân hữu cơ thì cuốc hố lớn.

Bón lót, nơi đất xấu bón từ 5 – 10 kg phân chuồng hoai (gồm các loại phân: gà, lơn, trâu, bò) và kết hợp với 0,3 kg phân NPK (5:10:3)/hố. Nơi nào đất tốt cũng nên bón từ 2 – 3 kg phân chuồng hoai kết hợp cùng với 0,3 kg NPK (5:10:3)/hố. Khi lấp đất xuống hố đến đâu thì đảo phân đều đến đó và lấp đầy miệng hố. Việc cuốc hố phải được hoàn thành trước khi trồng ít nhất là 1 tuần.

- Kỹ thuật trồng

Sử dụng cuốc hoặc thuổng để đào một lỗ nhỏ ở giữa hố đã lấp đất, kích thước hố phải lớn hơn bầu đất của cây giống, xé vỏ bầu, sau đó đặt bầu cây ngay ngắn giữa hố và lấp đất. Tiếp theo dùng tay ấn nhẹ xung quanh bầu sao cho không làm vỡ bầu đất, vun đất theo hình mai rùa xung quanh gốc và cao hơn mặt đất xung quanh từ 4 – 5 cm để tránh tình trạng đọng nước mưa. Sau khi trồng được 1 tháng cần kiểm tra để trồng dặm những cây chết hoặc trồng thay thế những cây có nguy cơ chết hoặc  khả năng sinh trưởng kém bằng những cây con đủ tiêu chuẩn dự phòng ở vườn ươm.

Kỹ thuật chăm sóc

Kỹ thuật chăm sóc cây trám đen

Chăm sóc trong 4 năm đầu kể từ khi trồng, mỗi năm có thể chăm sóc từ 2 - 3 lần tùy vào mức độ thực bì ở từng địa điểm cụ thể. Chủ yếu là cắt bỏ dây leo quấn trên thân cây trám, đồng thời dãy cỏ và phát dọn cây bụi thảm tươi xung quanh gốc rộng từ 80 – 100 cm, cuốc xới và tiến hành vun gốc cây rộng từ 60 – 80 cm, phát tỉa cành và điều chỉnh độ tàn che của tán rừng, hoặc tán cây khác sao cho phù hợp với nhu cầu ánh sáng của cây trám ở từng giai đoạn.

Bên cạnh đó có thể tiến hành bấm ngọn, tỉa cành nhánh nhằm giúp tạo tán cho từng cá thể một để cây trám đen sinh trưởng và phát triển cân đối. Tạo được nhiều cành nhánh, tán rộng nhằm nâng cao năng suất quả và hạn chế phát triển chiều cao để dễ thu hoạch, nhất là với những cây ghép.

Trên đây bài viết đã chia sẻ tới bà con về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây trám đen cùng những lưu ý cần thiết khi trồng loại cây này. Bà con nhớ lưu lại để áp dụng khi cần thiết nhé!

Nguồn: VTNN Bích Trâm tổng hợp