BẢO VỆ VÀ PHÁT TRIỂN KIẾN VÀNG TRONG VƯỜN CÂY ĂN TRÁI

Nuôi kiến vàng trong vườn cây ăn trái là một biện pháp sinh học có hiệu quả cao, ít tốn kém và đặc biệt là không gây ô nhiễm môi trường. Phù hợp với xu hướng sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững. Nhờ công dụng của kiến vàng trong việc phòng trừ các loại sâu hại trên cây ăn trái mà đem lại hiệu quả cao trong canh tác cho nông dân và hạn chế được việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Vậy làm sao để bảo vệ và phát triển kiến vàng tốt, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Kiến vàng

Hình ảnh kiến vàng 

Tên khoa học của loài kiến vàng là Oecophylla smaragdina, có màu vàng nhạt, thuộc bộ cánh màng hymenoptera, họ formicidae. Chúng làm tổ bằng cách dùng tơ do ấu trùng của chúng tạo ra để cuộn các lá trên cây lại với nhau.

Kiến vàng được nhiều người biết đến là một loài thiên địch lợi hại đối với ruộng vườn. Chúng có thể khống chế và tiêu diệt nhiều loại côn trùng làm hại cây trồng. Kiến vàng sống theo bầy đàn, trong tổ của chúng thường bao gồm kiến chúa, kiến thợ lớn, kiến thợ nhỏ và kiến đực. Kiến vàng xuất hiện quanh năm trong vườn cây ăn trái với mật độ rất lớn. Tuy nhiên số lượng kiến vàng có sự thay đổi qua các tháng trong năm, tổ kiến vàng  thường xuất hiện nhiều nhất vào đầu mùa mưa.

Lợi ích của kiến vàng trong vườn cây ăn trái

Lợi ích của kiến vàng tiêu diệt sâu bọ

Theo nhiều nhà vườn, loài kiến này có khả năng khống chế rất hiệu quả nhiều loại sinh vật gây hại như côn trùng thuộc nhóm bọ xít, rầy mềm, rệp sáp, các loại sâu đục thân cành và các loại sâu đục vỏ trái, sâu ăn lá,...

Khi có sự xuất hiện của kiến vàng các loại kiến hôi sẽ không còn bóng dáng. Loại kiến hôi này là nguyên nhân làm cho cam quýt sượng và bị mất nước.

Kiến vàng có khả năng tiêu diệt loài rầy chổng cánh, đây là loài côn trùng môi giới truyền bệnh greening – bệnh vàng lá gân xanh trên cây ăn quả có múi phổ biến như cam, bưởi. Bệnh greening làm lá có hiện tượng vàng các mô, gân lá nổi xanh, khi có trái thì quả sẽ phát triển không bình thường, bị nhỏ, vẹo,  và nhiều hạt lép.

Kiến vàng còn tiêu diệt được loài gây hại sâu vẽ bùa, khi nhà vườn không sử dụng đúng thuốc phòng trừ thì sâu vẽ bùa sẽ  nhanh chóng sinh sôi và phát triển rất mạnh. Các loài ong, ruồi ký sinh trên mình sâu vẽ bùa cũng thường nảy sợ rất nhanh.  Tuy nhiên, kiến vàng có thể áp đảo chúng và tiêu diệt nhanh chóng.

Đặc biệt, có một loài dịch hại đáng sợ khác trong mọi vườn cây ăn trái đó chính là nhện, nhất là loài nhện vàng, mà nhện vàng lại rất “kỵ” kiến vàng. Nhiều nhà vườn trồng cây có múi đã áp dụng biện pháp nuôi kiến vàng trong vườn và kết quả là lượng nhện đã giảm bớt rõ rệt.

• Một số lưu ý để bảo vệ và phát triển kiến vàng trong vườn:

- Kiến vàng không tiêu diệt được những loại sâu có lông và có gai.

- Loài kiến này có tập tính tấn công con người khi lỡ động chạm đến tổ của chúng. Tuy nhiên, vết cắn của chúng không gây độc. Người bị kiến vàng cắn sẽ chỉ có cảm giác hơi đau buốt, và sưng đỏ do khi cắn kiến sẽ tiết ra dịch acid gọi là acid formic.

Cách nuôi thả kiến vàng trong vườn cây ăn trái

Cách bảo vệ và phát triển kiến vàng

• Cách nuôi thả kiến vàng:

Để việc dùng kiến vàng trong vườn cây ăn trái đạt hiệu quả, cần phải đảm bảo được mật độ kiến vừa đủ, đồng thời phải được phân bổ đều khắp vườn, và ổn định quanh năm.

Kiến vàng ưa sống ở những vườn cây ăn trái có múi, như: cây  ổi, mận, xoài, đào,… và một số cây trồng khác như: cây trâm bầu, cây thân gỗ. Kiến vàng sống được ở tất cả các loại vườn:  vườn tạp, độc canh, xen canh. Tuy nhiên, ở các vườn độc canh có trồng các cây khác như mận, xoài, cóc hay bình bát, quao, gòn trên bờ mương xung quanh vườn thì mật số kiến vàng  sẽ tập trung nhiều hơn.

Cách nuôi thả để phát triển kiến vàng phổ biến nhất là đem tổ của chúng buộc trên cây trong vườn. Sau đó làm cầu cho kiến  có thể leo từ cây này sang cây khác. Tạo điều kiện giúp kiến phát triển và phân bổ đều trong vườn.

Nên thu thập các tổ kiến mà lá còn xanh, có độ to trung bình từ 20 cm trở lên, được cấu tạo từ 2 lớp lá, vì thường những tổ này dễ có kiến chúa hơn. Thời điểm thích hợp nhất để thu thập tổ kiến thảo vào vườn mới là từ tháng 7 đến tháng 10. Vì thời điểm này, kiến có mật số cao nhất. Nên thả ít nhất 2 tổ đặt vào các chạng ba, chạng tư của cây.

• Lưu ý để bảo vệ và phát triển kiến vàng:

- Tiêu diệt kiến hôi trước khi thả kiến vàng, tránh kiến vàng bị kiến hôi diệt.

- Kiến vàng cũ nếu phát hiện có kiến vàng mới, chúng sẽ sát hại lẫn nhau. Và trong lúc chiến đấu, chúng tiết ra chất acid formic làm cành cây bị rám vỏ sau đó khô và chết đi. Nếu không loại bỏ được kiến cũ thì phải thả kiến mới từ trên xuống để kiến mới xua đuổi kiến cũ xuống dưới gốc cây.

- Khi thu thập tổ kiến, nên thu thập các tổ cùng một cây và để vào cùng một túi, để các tổ kiến này cùng một nhóm. Để tránh kiến đánh diệt lẫn nhau.

- Vào những mùa khô, khi thời tiết lạnh, hãy cho kiến ăn 3 tháng một lần để chúng không bỏ đi vì thiếu thức ăn. Có thể treo ruột gà, vịt, hoặc đầu cá… lên cây để chúng tới ăn.

- Thuốc trừ sâu đặc biệt mẫn cảm với loài kiến vàng này. Do vậy để bảo vệ kiến vàng hãy hạn chế tối đa việc sử dụng các loại thuốc hóa học nên thay bằng các loại thuốc sinh học. Khi phun thuốc, nên phun vào buổi chiều vì khi đó kiến ít hoạt động và đã tập trung trở về tổ. Đặc biệt lưu ý không được phun trực tiếp lên tổ kiến.

Bài viết trên đây đã tổng hợp ngắn gọn và chia sẻ tới bà con những thông tin hữu ích về kiến vàng, cũng như cách để bảo vệ và phát triển kiến vàng giúp đem lại hiệu quả kinh tế cao cho nhà nông. Hỗ trợ bà con cải thiện được tình trạng sâu bệnh hại và nâng cao hiệu quả kinh tế. Bên cạnh đó để giúp cây trông phát triển tốt nhất, bà con cần kết hợp cùng kỹ thuật bón thúc và chăm sóc cây ăn quả đúng cách.

Nguồn: VTNN Bích Trâm tổng hợp