BỆNH KHẢM LÁ, VÀNG LÁ TRÊN CÂY HỌ ĐẬU: ĐẬU TƯƠNG, ĐẬU XANH,....

Bệnh khảm lá, vàng lá là loại bệnh xuất hiện rất phổ biến trên các loài cây họ đậu như đậu tương, đậu xanh… Đặc biệt, bệnh thường gây hại nặng ở những vùng có khí hậu nóng, khô hạn và vùng chuyên canh cây họ đậu.

Khi cây bị bệnh, năng suất và chất lượng đậu giảm đáng kể. Đối với những ruộng bị nhiễm từ sớm, lúc cây còn nhỏ thì sẽ không cho thu hoạch. Dù vậy, cho đến nay nhiều bà con vẫn chưa rõ nguyên nhân và cách khắc phục loại bệnh này.

Triệu chứng, tác hại:

Tùy vào loại virus, tùy thời tiết và giai đoạn cây bị nhiễm mà thời gian phát bệnh và triệu chứng sẽ khác nhau. Thông thường, khi cây đậu bị nhiễm virus thì cây bị lùn, ngọn chùn lại, lá có màu không đồng nhất (khảm hoa, lá), hoặc bị vàng, có khi bị nhỏ và nhăn lại...

Bệnh khảm lá trên cây đậu xanh

Ở giai đoạn cây còn nhỏ mà bị nhiễu virus thì cây phát bệnh rất sớm. Khi cây đã lớn mới nhiễm virus thì cây phát bệnh muộn hơn là do lúc này cây đã có sức đề kháng. Nếu virus tấn công ở giai đoạn cây đậu đã già thì khả năng cao là cây không phát bệnh nữa. Như vậy, cây phát bệnh càng sớm thì tác hại càng lớn, thậm chí không cho thu hoạch.

Tác nhân gây bệnh:

Bệnh khảm, vàng lá trên cây đậu là do một số loài virus gây ra. Chẳng hạn, trên đậu xanh do virus MYMV (Mungbean Yellow Mosaic Virus), trên đậu tương do virus SMV (Soybean mosaic Virus) gây ra…

Bệnh do virus gây ra nên phải có các côn trùng làm môi giới truyền bệnh như rệp (Aphid), bọ phấn trắng (Bemisia tabaci)… Giai đoạn cây mới mọc, nếu gặp thời tiết nắng nóng, ruộng vườn khô hạn, thì mật độ các loài sâu chích hút sẽ tăng nhanh, là điều kiện lý tưởng để bệnh phát triển. Trong tự nhiên, virus tồn tại trong nhiều loại cây ký chủ như cỏ, cây hoang dại, nên nguồn bệnh rất dồi dào…

Biện pháp quản lý:

Bệnh do virus gây ra nên hiện chưa có thuốc đặc trị. Tuy nhiên, bà con có thể quản lý bệnh một cách hữu hiệu bằng cách quản lý con đường lây lan. Để quản lý được bệnh, chúng ta phải áp dụng đồng thời nhiều biện pháp như sau:

- Sau khi thu hoạch, bà con cần vệ sinh tàn dư cây trồng vụ trước, nhất là những cây trồng là ký chủ của virus như cây họ đậu đỗ... Bà con cũng tránh trồng gần các ruộng vườn có các cây trồng đậu đỗ đang ở giai đoạn cây lớn đến sắp thu hoạch. Đồng thời, cần vệ sinh các loài cỏ và cây dại quanh bờ.

- Bà con cũng nên gieo trồng sớm và tập trung để khỏi lây lan bệnh cho nhau.

- Ở giai đoạn chọn giống, bà con sử dụng các giống kháng sâu chích hút, và kháng virus.

- Bà con cần thăm vườn, phát hiện cây bệnh để nhổ và tiêu huỷ, không nên vứt cây bệnh bừa bãi vì dễ lây lan sang các cây khỏe.

- Bà con cũng tránh bón thừa phân đạm, tăng cường các loại vi lượng bằng cách bổ sung thêm phân bón qua lá dạng hữu cơ để tăng khả năng chống chịu của cây.

- Ngoài ra, bà con cần theo dõi chặt chẽ mật độ các loại sâu chích hút để phòng trừ kịp thời từ khi cây vừa mọc cho đến 20-25 ngày sau mọc (vì đây là giai đoạn quyết định tỷ lệ cây bị bệnh và mức độ bệnh nặng hay nhẹ).

Như vậy, chúng tôi vừa chia sẽ đến bà con các triệu chứng cũng như biện pháp phòng ngừa bệnh khảm lá và vàng lá trên cây họ đậu. Ngoài các biện pháp nêu trên thì bà con tham khảo thêm cách bảo vệ các loài côn trùng có ích trong vườn cây của mình để hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Chúc bà con có những vụ mua bội thu!

Nguồn: VTNN Bích Trâm Tổng hợp