HƯỚNG DẪN CÁCH CHĂM SÓC CÀ PHÊ MỚI TRỒNG

Cà phê là cây công nghiệp lâu năm được trồng tại khá nhiều nơi ở nước ta tập trung chủ yếu là 3 vùng chính là Tây Bắc, Tây Nguyên và Trung Bộ. Tuy nhiên, cây cà phê được trồng nhiều và đa dạng hơn cả chính là tại vùng Tây Nguyên. Với điều kiện đất đai và khí hậu thích hợp, cà phê đang là loại cây giúp người dân nơi đây vươn lên ổn định đời sống kinh tế. Để có những vườn cà phê trĩu quả, giai đoạn kiến thiết ban đầu là rất quan trọng. Sau đây, chúng tôi xin chia sẽ đến bà con cách chăm sóc cây cà phê mới trồng với 7 công đoạn chính.

Trồng dặm

Vườn cà phê mới trồng

Thông thường, khi cây cà phê mới trồng từ 15 đến 20 ngày, bà con cần phải kiểm tra xem cây có sống hết không, có cây nào chết và còi cọc không. Nếu có thì ngay lập tức bà con cần tiến hành trồng cây mới thay thế cho những cây không đảm bảo chất lượng đó. Bà con lưu ý, việc trồng dặm cần phải thực hiện ngay và hoàn thành trước khi mùa mưa kết thúc từ 1,5 đến 2 tháng.

Cách trồng dặm, bà con chỉ việc đào hố trồng tại những cây chết phải thay thế, các thao tác trồng giống như việc bà con đã trồng mới ban đầu.

Làm cỏ, tủ gốc

Thời gian đầu sau khi trồng, bà con cần làm cỏ và tủ gốc cho cây để cây có thể phát triển cũng như có diện tích sinh trưởng hiệu quả. Khi làm cỏ, tủ gốc, bà con cần phải đảm bảo những yêu cầu cơ bản sau.

Thứ nhất, trong cả thời kỳ sinh trưởng của cây cà phê, đặc biệt là giai đoạn kiến thiết cơ bản thì bà con cần phải kịp thời diệt cỏ. Bằng cách này, cây cà phê có diện tích sinh trưởng cũng như không bị cỏ lấn át.

Thứ hai, đối với các loại cỏ khó cuốc sạch như cỏ gấu, cỏ tranh, nếu bà con không thể dùng biện pháp thủ công thì cần sử dụng thuốc diệt cỏ. Bà con cần chọn đúng loại thuốc và sử dụng đúng liều lượng như được hướng dẫn trên bao bì, đảm bảo không gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển của cây. 

Thứ ba, bà con cũng cần phải thường xuyên tủ gốc cho cây, để giữ ẩm, giảm việc tưới nước và làm cỏ. Việc tủ gốc còn giúp điều hòa nhiệt của đất, giữ cho đất được tơi xốp.

Trồng xen với cây cà phê mới những cây khác

Việc trồng xen thường được thực hiện đối với các vườn cà phê mới trồng. Các loại cây trồng xen phù hợp bao gồm đậu đỗ, lạc… đây là những loại cây góp phần cải tạo đất và nâng độ phì nhiêu cho đất.

Ngoài ra, bà con có thể tận dụng cành lá của cây trồng xen để tủ gốc cà phê.

Trồng cây che bóng

Trồng cây che bóng cho cây cà phê

Có hai loại cây che bóng cho cây cà phê là cây che bóng tạm thời và cây che bóng lâu dài.

Cây che bóng tạm thời thường được trồng giữa của 2 gốc cà phê, trồng thành băng ở giữa của hai hàng cà phê bằng các cây phân xanh. Những cây phân xanh này cần có thân thẳng đứng cao, trông giống như cốt khí, muồng hoa vàng,…

Cây che bóng lâu dài: bà con sẽ trồng những cây này cùng thời điểm bà con trồng cà phê mới. Bà con có thể sử dụng cây keo dậu với khoảng cách trồng là 5mx6m. Sau khi các cây đã lớn, bà con hãy bắt đầu tỉa cho mật độ thưa ra, từ 10mx12m (cứ 2 cây thì tiến hành nhỏ bỏ đi 1 cây). Bà con lưu ý, cây che bóng lâu dài cần đảm bảo có độ tán cao hơn cây cà phê từ 2,5 đến 3m, vì như vậy sẽ thuận tiện cho việc bảo vệ cây cà phê cũng như việc thu hoạch của nhà nông.

Bón phân cho cây cà phê mới trồng

Trong thời gian từ 1 đến 3 năm đầu tiên. Bà con bón phân theo các bước cơ bản gồm có:

Bón lót lúc trồng: bà con sử dụng từ 20 đến 30kg phân hữu cơ + từ 0,5 đến 1kg vôi + 50 đến 100g NPK. Theo tỷ lệ 2:2:1, có S và TE, ví dụ như là 16-16-8-13S hoặc 20-20-15-TE.

Bón thúc cho cây: bà con sử dụng phân NPK tỷ lệ 2:2:1 theo đúng với yêu cầu bên trên. Liều lượng tương ứng cho từng năm sẽ là:

Năm 1: 400 đến 600kg/hecta. Như vậy trung bình mỗi cây bà con sẽ bón khoảng 0,5kg.

Năm 2: 600 đến 800kg/hecta. Như vậy trung bình mỗi cây bà con sẽ bón khoảng 0,7kg.

Năm 3: 800kg đến 1 tấn/hecta. Như vậy trung bình mỗi cây bà con sẽ bón khoảng 0,9kg. Ngoài ra, bà con cũng cần phải bón bổ sung thêm từ 20 đến 30kg phân bón hữu cơ.

Thời gian bón phân: đối với phân bón vô cơ (NPK) dùng cho cây cà phê, bà con sẽ tiến hành theo 3 lần (đầu, giữa và cuối của mùa mưa). Riêng phân hữu cơ thì thực hiện bón vào thời gian tầm tháng 5 đến tháng 6 dương lịch.

Cách bón phân: phân vô cơ khi bón bà con cần phải kết hợp với việc vét bồn, mở bồn rồi rải đều phân ở quanh mép bồn sau đấy lấp nhẹ, tránh việc phân bón có thể thất thoát đi do bay hơi. Còn phân hữu cơ, bà con sẽ đào rãnh sâu với khoảng cách từ 20 đến 30cm sát với mép bồn, rắc phân lên đó rồi lấp đất lại.

Làm túp che chống hạn và rét cho cây cà phê

Với những cây cà phê mới trồng, các cây che bóng cũng mới bắt đầu trồng xen kẽ nên cũng  chưa thể phát huy được hết tác dụng trong việc bảo vệ, che chắn cho cây cà phê. Vì vậy, bà con cần phải có lều che cho cây cà phê để phòng khi thời tiết nắng hạn hoặc là quá rét, nhất là lúc có sương muối.

Túp để che cây cà phê cần được làm kín ở hướng gió đông bắc, còn để hở 1/4 tại phía tây nam. Túp che đó phải chắc chắn, cao hơn đỉnh của cây cà phê từ 10 đến 15cm, bà con lưu ý không được để túp đè lên cây cà phê, vì như vậy làm hạn chế việc sinh trưởng của cây.

Tạo hình và tỉa cành

Tỉa cành cho cây cà phê

Tạo hình và tỉa cành là biện pháp kỹ thuật khá quan trọng, mục đích chính là tạo cho cây có được bộ tán cân đối, các cành ra quả có thể phân bố đồng đều ở trong không gian, để từ đấy tạo nên tiền đề giữ cây đạt được năng suất ổn định. Ngoài ra, việc bạn tạo hình và tỉa cành khi mới trồng cây cà phê cũng giúp cho việc chăm sóc, thu hái tốt hơn, hạn chế cây bị sâu bệnh tấn công.

- Tạo hình cơ bản

Tạo hình cơ bản hiện nay người dân thường làm sẽ là tạo hình đơn, nghĩa là mỗi một hố chỉ để lại một thân chính. Việc tạo hình cho cây như thế để tránh đi việc cây cà phê sẽ mọc thêm nhiều thân từ 1 hố và người dân lại phải mất thời gian cắt tỉa thường xuyên các chồi mọc từ trong gốc hoặc là từ nách ở trên thân cây chính.

- Tạo hình nuôi quả

Việc tạo hình nuôi quả cho cây cà phê mới trồng cần phải thực hiện theo những yêu cầu cơ bản sau đây:

Thứ nhất, bà con cắt bỏ đi các cặp cành mọc sát với mặt đất (những cành đó cách với mặt đất từ 20 đến 25cm). Việc cắt bỏ sẽ giúp cây thông thoáng hơn, thuận tiện hơn cho bà con trong việc đi lại và chăm sóc cây.

Thứ hai, bà con hãy tỉa bớt đi một vài cành cơ bản nhỏ, có sự sinh trưởng kém cũng như không có được khả năng ra cành thứ cấp. Việc làm này giúp cho cây trở nên thông thoáng, dinh dưỡng được tập trung vào việc nuôi dưỡng ở những cành khác.

Thứ ba, cắt bỏ đi hết các cành thứ cấp mọc sát với thân chính, cành bị sâu bệnh, cành tăm nhớt, cành chùm và những cành khô. Việc làm này giúp cây có thể hấp thụ được hết ánh sáng, qua các tán lá của cây.

Thứ tư, loại bỏ đi những chồi vượt mọc lên từ gốc, ở trên thân chính và trên đỉnh của ngọn cây cà phê.

Như vậy chúng tôi vừa chia sẽ đến bà con kỹ thuật chăm sóc cây cà phê mới trồng. Để cây sinh trưởng và phát triển tốt, bà con cần áp dụng kỹ thuật bón phân và chăm sóc cây cà phê vào mùa khô. Chúc bà con có một vườn cà phê tươi tốt, đạt năng suất cao!

Nguồn: VTNN Bích Trâm Tổng hợp