KINH NGHIỆM CHĂM SÓC CÂY BƠ ĐỂ HẠN CHẾ RỤNG TRÁI

Bơ là loại cây ăn quả nhiệt đới có nguồn gốc từ Trung Mỹ, được du nhập vào nước ta từ những năm 1960. Bơ thích khí hậu mát mẻ, đất thoát nước tốt nên chúng được trồng phổ biến ở vùng cao nguyên như Lâm Đồng, Đăk Lăk, Đồng Nai... Để cây bơ cho năng suất cao, chúng tôi chia sẽ đến bà con cách chăm sóc cây bơ để hạn chế rụng trái.

Cây bơ Tây Nguyên, đặc biệt là bơ booth, có đặc trưng là tỉ lệ đậu trái thấp. Thời điểm cây ra hoa và đậu trái là vào khoảng tháng 3 đến tháng 4. Đây là giai đoạn cuối mùa khô, đầu mùa mưa. Vào thời điểm này cây dễ xảy ra hiện tượng rụng trái nhất.

Một trong những nguyên nhân làm cho bơ rụng trái non là do phần lớn nông dân ít chủ động tưới tiêu mà chờ nước từ mưa cung cấp cho cây. Điều này làm gia tăng khả năng cây bị sốc do điều kiện thay đổi đột ngột. Những cây không có nước tưới thường xuyên bỗng nhiên tiếp nhận một lượng nước lớn làm cây tập trung hút nước mạnh dẫn đến tầng rời ở cuống trái mọng nước làm trái non bị rụng.

Cây bơ rụng trái non

Ở những vùng chuyên canh cây bơ thuộc tỉnh Đăk Lăk, những nông dân dày dạn kinh nghiệm rất chú ý đến việc quản lý ẩm độ cho vườn cây bằng cách cung cấp lượng nước phù hợp. Cùng với đó là bón phân cho cây một cách cân đối ở giai đoạn sau khi cây đậu trái. Đây là bí quyết nhằm quyết định năng suất của cây.

Dù là cây bơ hay bất cứ cây ăn trái nào khác thì hiện tượng rụng trái sinh lý là một hiện tượng bình thường, với tỷ lệ rụng trái trung bình từ 10-30% tùy vào tuổi cây và tỷ lệ trái đậu trên cây, các nhà khoa học cho biết.

Thông thường, khi cây đậu nhiều trái thì tỷ lệ rụng trái sinh lý cũng cao hơn. Ngoài ra, việc rụng trái non  còn do các yếu tố khác chi phối như thời tiết. Khi nắng hạn kéo dài hay mưa nhiều có thể làm cho cây không hút được dinh dưỡng để nuôi trái và do đó trái sẽ bị rụng. Ngoài ra còn do sâu bệnh hại, do bón phân không đầy đủ, mất cân đối, hay bón không đúng kỹ thuật.v.v.

Theo đó, khi cây đang trong giai đoạn tăng trưởng và tích lũy chất khô của trái, nếu bà con bón kali không cân đối với đạm, chẳng hạn như kali thấp, đạm cao, sẽ làm cho trái bơ chứa nhiều nước, làm nứt trái và rụng. Ngoài ra, khi trái bơ chứa nhiều nước sẽ có nguy cơ dễ bị bọ xít muỗi; nấm Phytophthora tấn công gây hại làm cho trái bơ bị rụng.

Hiện nay, hầu hết bà con nông dân chuyên canh cây bơ đều nắm rõ nguyên lí dinh dưỡng ảnh hưởng ra sao đến sự phát triển, năng suất, chất lượng trái. Vì vậy, ngay từ giai đoạn sau thu hoạch, bà con đã tập trung dinh dưỡng để cây hồi phục sau thời gian dài nuôi trái bằng cách bón với tỉ lệ đạm cao để nuôi được bộ lá khỏe. Đến sau khi cây đậu trái, việc quan trọng là cân đối dinh dưỡng hợp lí để cây không bị rụng trái non. Nhất là phải bổ sung các chất trung vi lượng, đặc biệt là canxi, bo.

Chăm sóc cây bơ giai đoạn ra trái non

Theo các nhà khoa học, giai đoạn cây ra trái non, để hạn chế hiện tượng rụng trái, bà con cần chú ý quản lí tốt yếu tố dinh dưỡng và ẩm độ, đây là 2 tác nhân chính khiến cây rụng trái. Đối với ẩm độ: giai đoạn trái nhỏ bằng ngón tay đến bằng quả trứng gà, nên tưới nước từ 200-300 lít, khoảng 10 ngày/lần, tưới xoa, đều khắp vườn.

Về dinh dưỡng: bà con cần chú ý bón phân cân đối, nên chọn các sản phẩm NPK chuyên dùng cho cây ăn trái có bổ sung nguyên tố trung vi lượng như canxi, magiê, bo, kẽm,…. Riêng nguyên tố Bo, các nhà khoa học cho biết, giai đoạn hoa vừa thụ tinh, mới đậu trái, nguyên tố Bo là rất cần thiết cho cây.

Về phân bón: giai đoạn này, bà con nên chọn bón các loại phân NPK có tỉ lệ cân bằng nhau như NPK Đầu Trâu 16-16-13+TE. Chú ý, bà con không bón kali liều cao cho cây bơ ở giai đoạn đầu này vì sẽ làm cho trái bơ nhỏ đi và không đạt kích cỡ như mong muốn.

Bên cạnh đó, bà con cũng cần theo dõi thường xuyên để phát hiện và xử lý kịp thời các nấm loại bệnh trên cây bơ như thối rễ, ghẻ ở vỏ. Ở giai đoạn trái non là thời điểm trái bơ rất dễ bị nấm bệnh tấn công. Vì vậy, bà con cần treo bẫy dẫn dụ côn trùng, hoặc bao trái. Bằng cách này, trái non sẽ bớt rụng và giúp giữ phẩm chất trái tốt hơn, quả bơ cũng bắt mắt hơn.

Để trái bơ đạt kích cỡ và chất lượng cao, các giai đoạn tiếp theo bà con cần chú ý bổ sung dinh dưỡng phù hợp, cụ thể như sau:

– Những đợt bón nuôi trái tiếp bà con nên sử dụng phân NPK chuyên dùng cho cây ăn trái với liều lượng cân đối, có bổ sung trung vi lượng bón trong thời kì nuôi trái. Bón từ 1.5-2kg/gốc.

– Khi trái lớn: bà con cần bón NPK để nuôi trái, lượng bón từ 0,5-1,5kg/gốc/lần. Kali trong sản phẩm phân bón được sử dụng là dạng Kalisulfat phù hợp để nuôi trái, làm tăng mùi hương, mùi thơm cho trái và đặc biệt giúp cây có nhiều tinh dầu như là cây bơ, từ đó, giúp gia tăng giá trị nông sản.

Như vậy, việc chăm sóc cây bơ giai đoạn sau khi đậu quả rất quan trọng, vì đây là khoảng thời gian quyết định năng suất của cây. Ngoài ra, để cây phát triển tốt, ngay cả trong mùa nắng, bà con tham khảo thêm bài viết về kỹ thuật chăm sóc cây ăn trái trong những ngày nắng nóng. Chúc bà con có những vụ mùa bội thu!

Nguồn: VTNN Bích Trâm Tổng hợp